بررسی حکمرانی قضایی تحول‌محور در مکتب شهید رئیسی
کد مقاله : 1595-ICR-FULL (R1)
نویسندگان
محمدمهدی لطیفی سیدآبادی *1، سیدسبحان رئوف سید نژاد2
1کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دانش‌پژوه سطوح عالی حوزه علمیه خراسان
2دانش‌پژوه حوزه علمیه خراسان و دانشجوی کارشناسی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی
چکیده مقاله
این پژوهش با درک ضرورت تحول ساختاری در نظام قضایی و خلأ موجود در مطالعات نظام‌مند درخصوص الگوهای بومی حکمرانی قضایی به بررسی ابعاد حکمرانی تحول‌محور در مکتب شهید آیت‌الله رئیسی می‌پردازد، در شرایطی که نظام‌های قضایی جهان با چالش‌های کارآمدی و مشروعیت مواجه هستند، این تحقیق با روش ترکیبی توصیفی-تحلیلی و تحلیل مضمون کیفی، الگویی بدیع را معرفی می‌کند که از سه منبع اصیل شامل بیانات رهبری، آثار مکتوب و اسناد قضایی استخراج شده است، نوآوری این پژوهش در ارائه نظام‌مند مؤلفه‌های حکمرانی قضایی در سه سطح خرد (ویژگی‌های شخصیتی)، میانی (ساختارهای سازمانی) و کلان (الگوهای نظام‌مند) به منصه ظهور می‌رسد. یافته‌ها نشان می‌دهد شهید رئیسی با نوآوری در تلفیق ظرفیت‌های فقه جواهری، اصول انقلابی و مدیریت جهادی موفق به ایجاد تحولی پارادایمی در حکمرانی قضایی شده است، پنج رکن اصلی این الگو شامل عدالت ساختاری به مثابه محور تحول، مردمی‌سازی به عنوان مکانیسم پاسخگویی، مبارزه سیستماتیک با فساد به مثابه راهبرد پیشگیرانه، ساده‌زیستی به عنوان الگوی حکمرانی و جوان‌گرایی به عنوان استراتژی نوسازی از وجوه ممیزه این مکتب بشمار می‌آید، این تحقیق از حیث نظری با ارائه چارچوبی بومی برای حکمرانی قضایی گامی فراتر از مطالعات متعارف برداشته و از حیث عملی با طراحی الگویی اجرایی راهکارهای تحقق تحول قضایی را تبیین می‌کند، دستاوردهای این پژوهش می‌تواند هم برای نظام قضایی ایران و هم برای کشورهای در حال توسعه اسلامی که در جستجوی الگوهای حکمرانی بومی هستند، راهگشا باشد.
کلیدواژه ها
حکمرانی قضایی، تحول‌گرایی قضایی، مکتب شهید رئیسی، عدالت ساختاری، مردمی‌سازی نظام قضایی.
وضعیت: پذیرفته شده