اصول حقوقی حکمرانی قضایی در مکتب شهید رییسی
کد مقاله : 1462-ICR-FULL
نویسندگان
سیمین شرفیان *
دانشگاه لرستان
چکیده مقاله
حکمرانی قضایی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی عدالت در جامعه، نیازمند اصولی مبنایی است. در مکتب فکری آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، این اصول با تأکید بر عدالت‌محوری، مردم‌داری و کارآمدی دستگاه قضا تبیین شده‌اند. موضوع اصول حقوقی حکمرانی قضایی در چارچوب حقوق عمومی بررسی می‌شود و باعث درک بهتر از مفاهیمی مانند استقلال قوه قضاییه، عدالت قضایی و پاسخ‌گویی می‌شود. مکتب رئیسی با تأکید بر مبارزه با ظلم و فساد، الگویی از حکمرانی قضایی ارائه می‌دهد که هم به مبانی شرعی وفادار است و هم با نیازهای روز جامعه هماهنگ است. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، به موضوعاتی مانند رفتار برابر با همه افراد بدون تبعیض و بر اساس قانون، شفافیت در فرآیندهای قضایی و رعایت بی‌طرفی در دادرسی (با توجه به اصل ۱۵۶ قانون اساسی) پرداخته شده است. همچنین لزوم رعایت حقوق شهروندی و تضمین حقوق اساسی افراد، از جمله حفظ حریم شخصی و انصاف در رسیدگی‌ها (بر اساس ماده ۳ قانون آیین دادرسی کیفری)، مورد توجه قرار گرفته است. اعتقاد به مسئول بودن قضات در قبال تصمیمات خود، ضرورت اجرای تعهدات قراردادی و حق شکایت شهروندان از تصمیمات دولتی (مطابق ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی) نیز از دیگر نکات مهم این مکتب است. از این‌رو، مکتب رئیسی را می‌توان گامی مهم در جهت تبیین الگوی حکمرانی قضایی دانست که قابلیت نظریه‌پردازی و بهره‌گیری در سیاست‌گذاری‌های حقوقی را دارد.
کلیدواژه ها
حکمرانی قضایی، عدالت‌محوری، مکتب آیت‌الله رئیسی، استقلال قوه قضاییه، حقوق شهروندی
وضعیت: پذیرفته شده